insect pests
Paddy Farming : ప్రస్తుతం చాలా ప్రాంతాల్లో కురున్తున్న వర్షాల వల్ల వరి సాగు చేసీ వైర్లలో చీడ వీడలు ఆశించే అవకాశం ఉంది. ప్రన్తుకం చాలా చోట్ల వరి ఫైర్సు చిరు పొట్ట దశ నుంచి పొలు పోనుకునే దశలో ఉన్నాయి. ఈ దశలో నుడి దోమ ఆశించే అవకాశం అఎక్కువగా ఉంటుంది. బీన్ని దృన్టిలో ఉంచుకొని ముందన్తు జాగ్రత్తలు తీసుకుంటే వరి వంటను నుడిదోమ బారి నుండి రళ్ళించుకోవచ్చు వరిని ముఖ్యంగా ర0డు రకాల దోమలు ఆశించి నష్టవరుస్తాయి.
READ ALSO : Vegetable Crops : వర్షాకాలంలో వేసుకోదగ్గ కూరగాయ పంటలు… చేపట్టాల్సిన యాజమాన్య చర్యలు
తెల్లవీపు మచ్చదోమ ; ఇవి గోధుమ రంగు దోమ కంటే చిన్నవిగా ఉంటాయి తెల్ల పురుగుల ముందు రెక్కలు కలిసే చోట చివర నల్లటి మచ్చ ఉంటుంది రెక్కల ముందు భాగంలో తెల్లటి మచ్చ ఉంటుంది. ఇవి 6 -8 గుడ్లను వరి దుబ్బుల మొదళ్ళ దగ్గర ఆకు తొడిమ లోపలి కణజాలంలో పెడతాయి ఈ గుడ్లు విడి విడిగా ఉంటాయి పిల్లపురుగులు తెల్లగా ఉండి 8-28 రోజుల్లో పెద్ద వురుగులుగా మారుతాయి. ముఖ్యంగా ఈ దోమ వరి విలకలు వేసే దశలో ఆశిస్తుంది .
గోధుమ రంగు దోమ ; ఆడదోమలు మగ వాటి కంటే పెద్దవిగా ఉంటాయి సుడి దోమలు రెక్కలున్నవి, లేనివి ఉంటాయి వాతావరణం ప్రతికూలంగా ఉన్నప్పుడు రెక్కలున్న దోమలు అభివృద్ధి చెందుతాయి తల్లి దోమ 300-500 గుడ్లను ఆకు తొడిమలో గాని లేదా మధ్య ఈనేలో గాని పెడుతుంది. 2-12 గుడ్లను ఒక దాని పక్కన ఒకటి పెట్టి వాటి చివరలను ఒక దానితో ఒకటి కలిపి గుంపుగా చేస్తుంది. ఈ గుడ్ల నుంచి వచ్చిన పిల్ల పురుగులు పెద్ద పురుగులుగా మారుతాయి. ముఖ్యంగా వరి పొట్ట దశలో ఆశిస్తుంది.
నష్టపరిచే విధానం ; ముందుగా రెక్కలున్న సుడిదోమలు పిలకలు వేసే దశలో వరి పైరును ఆశిస్తాయి ఇవి మూడు, నాలుగు వారాల్లో రెక్కలు లేని దోమల్ని ఉత్పత్తి చేస్తాయి. ఆ తరువాత ఇవి రెండో సంతతిని ఉత్పతి చేస్తాయి ఈ దశలో పిల్ల, తల్లి పురుగులు తీవ్రంగా నష్టపరుస్తాయి మనం ఈ దశలో మాత్రమే పురుగుల్ని గుర్తించగలుగుతాం. ఈ సమయంలో సస్యరక్షణ చర్యలు చేపట్టకపోతే రెక్కలున్న మూడోతరం పురుగుల వృద్ధి చెంది పైరును నష్టపరుస్తాయి.
ఈ సుడిదోమలు వరి దుబ్బుల మొదళ్ళను అశించి నష్టపరుస్తాయి దీంతో మొక్కలు గిడసబారి పోషకాలు అందక పసుపు రంగుకు మారి సుడులు సుడులుగ ఎండిపోతుంది. వీటి ఉదృతి అధికంగా ఉన్నప్పుడు వరి కంకి వరకు కూడా అశించి నష్టాన్ని కలుగజేస్తాయి. సుడి దోమలు ఆకులపై విసర్జించే తెనే లాంటి జిగురు పదార్ధం వల్ల మసి తెగులు సోకుతుంది సుడిదోమలు గ్రాసిస్టంట్‌ వంటి వైరస్‌ తెగుళ్లు కుడా వ్యాప్తి చేస్తాయి.
READ ALSO : Agriculture: ఎకరంలో పది పంటలు పండిస్తున్న రైతు
అనుకూల పరిస్ధితులు ;
1.సిఫార్సు చేయని మందులను ముఖ్యంగా బయో మందులను విచక్షణా రహితంగా పిచికారీ చేయడం.
2. నత్రజని ఎరువులను (ముఖ్యంగా యూరియా) మోతాదుకు మించి వాడడం.
3. అధికంగా నీటిని పెట్టి ఉంచడం.
4. పంట మొదటి దశలలో క్లోరోపైరిఫాస్‌, ప్రొఫెనోపాస్‌, లామ్షా సైహలోత్రిన్‌, సింథటిక్‌ పైరిధ్రాయడ్‌ మందులను వాడడం.
5. పగటి ఉష్టోగ్రత 25- 30 సెం. పొలంలో అధిక తేమ ముఖ్యంగా వరి పంట చిరు పొట్ట దశలో ఉన్నప్పుడు కురిసే అధిక వర్షాలు దోమ ఉదృతి పెరగడానికి దోహద పడుతుంది.
6. సన్న గింజ రకాలను ఎక్కువగా సాగు చేసే ప్రాంతాలు దోమ వ్యాప్తికి అనుకూలంగా ఉంటాయి.
READ ALSO : Dairy Farm : వానాకాలం పాడిపరిశ్రమలో జాగ్రత్తలు
నివారణ చర్యలు :
ప్రధాన పొలంలో ప్రతి 2 మీటర్లకు 20 సెంటీ మీటర్లు కాలి బాటలు తీయాలి. నత్రజని ఎరువులను సిఫారసు చేసిన మోతాదులో విడతల వారీగా వివిధ దశల్లో వేయాలి. చిరు పొట్ట దశ నుంచి పూత దశలో ఉన్న వరి పైరును ఆశించిన దోమ నివారణకుగాను బుఫప్రోఫిజిన్‌ 1.6 మి.లీ. లేదా ఎనిఫేట్‌ 1 .5 గ్రా. లేదా ఇథోపెన్‌ ప్రాక్స్‌ 2 .0 మి.లీ. లేదా ఇమిడాక్సోప్రిడ్‌ + ఎథిప్రోల్‌ 0.25 గ్రా. లేదా ట్రీఫ్లూమేజాపైరి ౦ .5 మి.లీ. లేదా పైమెట్రోజిన్‌ 0 .5 గ్రా. లేదా డైనోటేఫ్యురాన్‌ ౦ .4 గ్రా. ఒక లీటరు నీటికి కలుపుకొని (స్పే చేసుకోవాలి. స్ప్రే చేసేటప్పుడు పాయలు తీసుకొని మొక్కల మొదళ్ళ భాగంలో మందు పడేలాగా పిచికారి చేసుకోవాలి.
