Things not to do on the first day of Ekadashi
హిందూ ధర్మశాస్త్రంలో ఏకాదశి రోజుకు ప్రత్యేక స్థానం ఉంది. ప్రతి పక్షంలో ఒకసారి వచ్చే ఏకాదశి రోజును “పవిత్రమైన తిథి”గా భావిస్తారు. ఇందులో “తొలి ఏకాదశి” (ఆషాఢ శుద్ధ ఏకాదశి) ఒకటి. దీనిని శయన ఏకాదశి, దేవ శయన ఏకాదశి అని కూడా పిలుస్తారు. అందుకే ఈరోజు చాలా ముఖ్యమైనదిగా, పవిత్రమైనదిగా పరిగణించబడుతుంది. ఈరోజు నుండి చతుర్మాస్యం ప్రారంభమవుతుంది. ఇది భక్తులు ఆధ్యాత్మిక సాధనలో తలమునకలు అయ్యే కాలం. ఈ సందర్భంలో కొన్ని పనులు చేయకూడదని శాస్త్రాలు సూచిస్తాయి. ఈ ఆచారాల వెనక ఉన్న తాత్వికం, ఆధ్యాత్మికం, వైజ్ఞానిక కారణాలను ఇప్పుడు పరిశీలిద్దాం.
1. అన్నం తినకూడదు (ఉపవాసం):
తొలి ఏకాదశి రోజు అన్నం తినకూడదని, ఉపవాసం ఉండాలని చెప్తారు. దాని శాస్త్రీయ కారణం ఏంటంటే, ఇది ఉపవాసానికి ప్రత్యేకమైన రోజు. ఉపవాసం ద్వారా శరీరం శుద్ధి అవుతుంది, ఆధ్యాత్మిక చింతనకు అనుకూలంగా మారుతుంది. ఆధ్యాత్మిక విశ్వాసం ప్రకారం ఈరోజు ఉపవాసం చేస్తే పాపాలు పోతాయని, విష్ణువు కృప లభిస్తుందని నమ్మకం. వైజ్ఞానిక కారణం ప్రకారం చెప్పాలంటే ఉపవాసం శరీరానికి డిటాక్సిఫికేషన్‌ను అందిస్తుంది. జీర్ణ వ్యవస్థ విశ్రాంతి పొందుతుంది.
2.మాంసాహారం, మద్యపానం వాడకూడదు:
శాస్త్రీయంగా ఏకాదశి రోజున శుద్ధ ఆహారాన్నే తీసుకోవాలని నియమం ఉంది. కాబట్టి, ఈ పవిత్రమైన రోజున మాంసాహారం, మధ్య సేవించడం చేయకూడదు. ఆధ్యాత్మికంగా చెప్పాలంటే మాంసాహారంలో హింసా భావన కలిగి ఉంది. ఈ రోజు ‘అహింస పరమో ధర్మః’ అనే ధర్మాన్ని పాటించాల్సిన రోజుగా భావిస్తారు. సామాజిక కారణం చెప్పాలంటే ఈ నియమాలు భక్తి, నియమశీలత పెంపొందించేందుకు సహాయపడతాయి.
3.శృంగార సంబంధాలు నివారించాలి:
ఏకాదశి రోజున శరీర సంయమనం పాటించాలి. ఇది బ్రహ్మచర్య నియమాలలో భాగమని ధార్మిక నియమం. ఆధ్యాత్మికత నియమాల ప్రకారం శారీరక కోరికల కంట్రోల్ ద్వారా మనస్సు సాధన దిశగా పయనిస్తుంది.
4.అసత్యం చెప్పకూడదు, కోపం, ద్వేషం వీడాలి:
ఆధ్యాత్మిక సిద్ధాంతం పప్రకారం ఏకాదశి అనేది ‘సత్వగుణాన్ని’ పెంచే రోజు. అసత్యం, కోపం మొదలైనవి ‘రజోగుణం’, ‘తమోగుణం’కు చిహ్నాలు. అందుకే ఈరోజున అసత్యం చెప్పకూడదు, కోపం, ద్వేషం రానివ్వకూడదు. వైజ్ఞానికం/సామాజికం అంశాల ప్రకారం చెప్పాలంటే, ఈ రోజున అంతర్ముఖతతో ఉండి, నైతిక విలువలతో జీవించాలనే ప్రయత్నం చేస్తారు.
5.ధనం, విలాసవంతమైన పనులను చేయకూడదు:
ఆధ్యాత్మిక సందేశానుసారం ఈరోజు లోకిక విషయాలను విడిచి తాత్విక విషయాలపై మనస్సు పెట్టాలి. ఇది మనలో త్యాగ భావనను పెంపొందిస్తుంది, అస్థిర విషయాలపై అధిక మోహాన్ని తగ్గిస్తుంది.
6. నిద్రా అతిగా చేయకూడదు
ఏకాదశి రోజున జాగారం (రాత్రి పాటు నిద్ర లేకుండా జపం, పఠనం చేయడం) చేయాలని ముఖ్యంగా చెప్పబడింది. అధిక నిద్ర వలన మనస్సు మాంద్యంగా మారుతుంది. దివ్య ధ్యాన గుణాన్ని కోల్పోవటం జారుతుంది.
ముగింపు:
తొలి ఏకాదశి రోజున పాటించాల్సిన నియమాలు కేవలం ధార్మిక ఆచారాలు కాదు.. ఇవి ఆధ్యాత్మిక పద్ధతిలో మన జీవన శైలిని అభివృద్ధి చేసేందుకు సూచించే మార్గాలు. నిత్యం మనం పాటించలేని నియమాలను కనీసం ఈ పవిత్రమైన రోజున పాటించడం ద్వారా మనలో నియంత్రణ, సంయమనం, శాంతి వంటి విలువలు పెంపొందతాయి.
