మధ్యప్రాచ్యంలో ఇరాన్-ఇజ్రాయెల్ మధ్య జరుగుతున్న యుద్ధం భారత వాణిజ్యంపై తీవ్ర ప్రభావం చూపుతోంది. ముఖ్యంగా, మన దేశం నుంచి ఇరాన్‌కు వెళ్లే సువాసనభరితమైన బాస్మతి బియ్యం ఎగుమతులు నిలిచిపోతున్నాయి. ఇది మాత్రమే కాదు, ఇతర దేశాలకు సరుకు రవాణా ఖర్చులు విపరీతంగా పెరిగిపోతున్నాయి. ఈ సంక్షోభం మన ఎగుమతిదారులను ఎలా దెబ్బతీస్తోందో, ప్రభుత్వం ఎలాంటి చర్యలు తీసుకుంటోందో వివరంగా చూద్దాం.
భారత్ నుంచి బాస్మతి బియ్యాన్ని అధికంగా కొనే మూడో దేశం ఇరాన్. యుద్ధంలో మునిగిపోతున్న ఇరాన్ ఇప్పుడు భారత్ నుంచి బాస్మతి బియ్యం దిగుమతిని తగ్గించింది. దీంతో భారత్‌లో బాస్మతి బియ్యం ధరలు తగ్గుముఖం పడతాయని విశ్లేషకులు అంటున్నారు.
ఇరాన్-ఇజ్రాయెల్ సంఘర్షణ వల్ల భారత ఎగుమతిదారులు పలు కీలక సవాళ్లను ఎదుర్కొంటున్నారు. ఇరాన్ మన బాస్మతి బియ్యానికి అతిపెద్ద కొనుగోలుదారు. ప్రస్తుత ఉద్రిక్తతల కారణంగా ఆ దేశానికి ఎగుమతులు పూర్తిగా నిలిచిపోయాయని పరిశ్రమ వర్గాలు చెబుతున్నాయి.
యుద్ధ భయాలతో ఎర్ర సముద్రం మీదుగా వెళ్లే నౌకలకు బీమా, రవాణా ఛార్జీలు ఆకాశాన్నంటాయి. యూరప్, మధ్యదరా దేశాలకు వెళ్లే కంటైనర్‌పై సుమారు $1,000 (దాదాపు రూ.83,000) అదనపు భారం పడుతోంది.
ప్రపంచ వాణిజ్యంలో కీలకమైన హోర్ముజ్ జలసంధిలో పరిస్థితి ప్రస్తుతం నిలకడగానే ఉన్నప్పటికీ, ఎప్పుడు ఏం జరుగుతుందోనన్న భయం వ్యాపారులను వెంటాడుతోంది.
ఈ సంక్షోభం తీవ్రతను గుర్తించిన కేంద్ర వాణిజ్య మంత్రిత్వ శాఖ, పరిస్థితిని సమీక్షించడానికి షిప్పింగ్ కంపెనీలు, కంటైనర్ అసోసియేషన్లతో అత్యవసర సమావేశం నిర్వహించింది. ఈ సమావేశంలో పలు అంశాలు చర్చకు వచ్చాయి.
ప్రత్యామ్నాయ మార్గాలపై దృష్టి: ఎర్ర సముద్రంలో సమస్యల కారణంగా, ఎగుమతిదారులు జెడ్డా, అలెగ్జాండ్రియా వంటి ప్రత్యామ్నాయ పోర్టుల ద్వారా సరుకులను పంపుతున్నారు.
చాబహార్ పోర్టు కీలకం: ఇరాన్‌లోని బందర్ అబ్బాస్ పోర్టుపై ప్రభావం పడితే, అఫ్ఘానిస్థాన్, రష్యా, ఇతర మధ్య ఆసియా దేశాలకు ఎగుమతులు నిలిచిపోతాయి. దీన్ని అధిగమించడానికి, భారత్ నిర్వహిస్తున్న చాబహార్ పోర్టును మరింత బలోపేతం చేయాలని ఎగుమతిదారుల సంఘం (FIEO) ప్రభుత్వానికి సూచించింది.
సౌదీ అరేబియాకు పెరుగుతున్న ఎగుమతులు: ఒకవైపు సమస్యలు ఉన్నప్పటికీ, సౌదీ అరేబియాలో నిర్మిస్తున్న “నియోమ్” మెగా సిటీ ప్రాజెక్ట్ కారణంగా ఆ దేశానికి భారత ఎగుమతులు పెరుగుతుండటం కొంత ఊరటనిచ్చే అంశం.
యుద్ధం ఇలాగే కొనసాగితే ఎగుమతిదారులు తమ సరుకులను పంపడం ఆపేస్తారని, విదేశీ కొనుగోలుదారులు కొత్త ఆర్డర్లు ఇవ్వడం నిలిపివేస్తారని ఆందోళనలు వ్యక్తమవుతున్నాయి. ఇది జరిగితే, భారత ఓడరేవులలో కంటైనర్లు పేరుకుపోయి, భారీ నష్టాలు వాటిల్లే ప్రమాదం ఉంది. ప్రభుత్వం ఈ పరిస్థితిని నిశితంగా గమనిస్తూ, నష్ట నివారణకు అన్ని మార్గాలను అన్వేషిస్తోంది.
