భారత్, పాకిస్థాన్ దేశాలకు బ్రిటిష్ పాలన నుంచి వారసత్వంగా వచ్చిన పరిపాలనా వ్యవస్థల్లో సివిల్ సర్వీసెస్ కీలకమైనవి. మన దేశంలోని దీనిని ఇండియన్ అడ్మినిస్ట్రేటివ్ సర్వీస్ (IAS) అని పిలుస్తారు. పాకిస్థాన్‌లో దానికి సమానమైన అత్యున్నత సర్వీస్‌ను పాకిస్థాన్ అడ్మినిస్ట్రేటివ్ సర్వీస్ (PAS) అంటారు. రెండు దేశాల్లోనూ ఈ పదవులకు ఎంపిక ప్రక్రియ అత్యంత కఠినంగా, ప్రతిభ ఆధారంగా ఉంటుంది. ఈ ప్రక్రియలు ఎలా ఉంటాయో తెలుసా?
భారత్‌లో IAS అధికారుల నియామకం
భారత ప్రభుత్వ పరిపాలనలో IAS అధికారులు వెన్నెముక లాంటివారు. వీరిని యూనియన్ పబ్లిక్ సర్వీస్ కమిషన్ (UPSC) నిర్వహించే సివిల్ సర్వీసెస్ ఎగ్జామినేషన్ (CSE) ద్వారా ఎంపిక చేస్తారు.
ఈ పరీక్ష మూడు అంచెలుగా ఉంటుంది. ప్రతి దశలో అభ్యర్థి విభిన్న సామర్థ్యాలకు పరీక్ష ఉంటుంది.
దశ 1: ప్రిలిమినరీ పరీక్ష
ఇది ఆబ్జెక్టివ్ తరహాలో ఉంటుంది. లక్షలాది మంది అభ్యర్థుల నుంచి పరిజ్ఞానం ఉన్నవారిని వడపోయడమే దీని ముఖ్య ఉద్దేశం. ఇందులో అర్హత సాధించిన వారు మాత్రమే మెయిన్స్ పరీక్షకు ఎంపికవుతారు.
దశ 2: మెయిన్స్ పరీక్ష
ఇది డిస్క్రిప్టివ్ (రాత) పద్ధతిలో ఉంటుంది. అభ్యర్థి విషయ పరిజ్ఞానం, విశ్లేషణాత్మక నైపుణ్యం, అభిప్రాయాలను స్పష్టంగా వ్యక్తీకరించే సామర్థ్యాన్ని ఈ పరీక్ష అంచనా వేస్తుంది.
దశ 3: పర్సనాలిటీ టెస్ట్ (ఇంటర్వ్యూ)
మెయిన్స్‌లో ఉత్తీర్ణులైన వారికి చివరిగా ఇంటర్వ్యూ ఉంటుంది. ఇది కేవలం జ్ఞానానికి సంబంధించిన పరీక్ష కాదు. అభ్యర్థి వ్యక్తిత్వం, నిజాయితీ, నాయకత్వ లక్షణాలు, ప్రజా సేవకు సరిపోయే మానసిక దృక్పథాన్ని అంచనా వేయడానికి నిర్వహిస్తారు.
ఈ మూడు దశలను విజయవంతంగా పూర్తి చేసిన అభ్యర్థులను వారి ర్యాంకు, ప్రాధాన్యాల ఆధారంగా భారత రాష్ట్రపతి IAS, IPS, IFS వంటి సర్వీసులకు నియమిస్తారు.
అలాగే, ప్రమోషన్ ద్వారా కూడా ఐఏఎస్‌ కావచ్చు. రాష్ట్ర ప్రభుత్వ సర్వీసుల్లో (State Civil Services) పనిచేస్తున్న సీనియర్ అధికారులను పనితీరు ఆధారంగా IAS కేడర్‌కు ప్రమోట్ చేస్తారు. మరోవైపు, అసాధారణ ప్రతిభ ఉన్న ఇతర రంగాల నిపుణులను కూడా అరుదైన సందర్భాల్లో ప్రభుత్వం ఎంపిక చేయవచ్చు.
పాకిస్థాన్‌లో PAS అధికారుల నియామకం
పాకిస్థాన్‌లో PAS (గతంలో డిస్ట్రిక్ట్ మేనేజ్‌మెంట్ గ్రూప్ – DMGగా పిలిచేవారు) ఆ దేశంలోని అత్యంత శక్తిమంతమైన సివిల్ సర్వీస్. వీరిని ఫెడరల్ పబ్లిక్ సర్వీస్ కమిషన్ (FPSC) నిర్వహించే సెంట్రల్ సుపీరియర్ సర్వీసెస్ (CSS) పరీక్ష ద్వారా ఎంపిక చేస్తారు.
రాత పరీక్ష, ఇంటర్వ్యూ
రాత పరీక్ష మొత్తం 1200 మార్కులకు ఉంటుంది. ఇందులో 600 మార్కులు తప్పనిసరి సబ్జెక్టులకు (Compulsory), 600 మార్కులు ఐచ్ఛిక సబ్జెక్టులకు (Optional) కేటాయించారు.
రాత పరీక్షలో కనీసం 50% మార్కులు (600/1200) సాధించాలి. అలాగే, తప్పనిసరి సబ్జెక్టులలో కనీసం 40%, ఐచ్ఛిక సబ్జెక్టులలో కనీసం 33% మార్కులు పొందాలి.
CSS పరీక్ష ప్రపంచంలోనే అత్యంత కఠినమైన పరీక్షలలో ఒకటి. FPSC వార్షిక నివేదికల ప్రకారం, ఉత్తీర్ణత శాతం తరచుగా 2% నుంచి 5% మధ్య మాత్రమే ఉంటుంది.
ఎంపికైన అభ్యర్థులకు లాహోర్‌లోని ప్రతిష్ఠాత్మక సివిల్ సర్వీసెస్ అకాడమీ (CSA) లో కఠినమైన శిక్షణ ఇస్తారు.
జీతభత్యాలు (అంచనా)
PAS అధికారులు: పాకిస్థాన్ ప్రభుత్వ పే స్కేల్ (BPS-17) ప్రకారం వీరి ప్రారంభ జీతం సుమారు 50,000 నుంచి 65,000 పాకిస్థానీ రూపాయల వరకు ఉండవచ్చు. అయితే, అధికారిక నివాసం, వాహనం, ఇతర అలవెన్సులు కలుపుకుంటే మొత్తం ప్యాకేజీ గణనీయంగా ఉంటుంది.
IAS అధికారులు: భారతదేశంలో 7వ వేతన సంఘం సిఫార్సుల ప్రకారం, IAS అధికారి ప్రారంభ మూల వేతనం సుమారు రూ.56,100 ఉంటుంది. దీనికి DA, HRA, ఇతర అలవెన్సులు అదనం.
(గమనిక: ఈ జీతాల వివరాలు కేవలం ప్రాథమిక అంచనాలు. ప్రభుత్వ నిబంధనల ప్రకారం ఇవి మారుతూ ఉంటాయి.)
