ఇరాన్‌తో యుద్ధం ముప్పు రాబోతుందా? 

  • Published By: sreehari ,Published On : January 4, 2020 / 08:29 AM IST
ఇరాన్‌తో యుద్ధం ముప్పు రాబోతుందా? 

ప్రపంచ అగ్రరాజ్యమైన అమెరికా జరిపిన రాకెట్ దాడుల్లో ఇరాన్ ప్రధాన సైనిక ఉన్నతాధికారి ఖాసీం సులేమాని హతమయ్యాడు. సులేమాని #Soleimani హతమైనాడనే వార్త వినగానే ఇరాక్‌లో సంబరాలు మొదలయ్యాయి. సేలేమాని మృతితో ప్రతిఒక్కరూ స్థానికులు సంబరాలు జరుపుకున్నారు. వీధుల్లోకి వచ్చి డ్యాన్సులు చేశారు. దేశీయ జాతీయ జెండా పట్టుకుని ర్యాలీలు నిర్వహించారు. సులేమానిని ట్రంప్ ఆదేశాలతో అమెరికా సైనిక బలగాలు మట్టుబెట్టాయి.

అమెరికా చర్యను ఇరాన్ తీవ్రంగా ఖండించింది. సులేమానిని చంపినందుకు ప్రతీకార జ్వాలతో రగిలిపోతుంది. దీనికి తీవ్ర ప్రతీకారం తప్పదని ఇరాన్‌ హెచ్చరించింది. ఎన్నోఏళ్ల నుంచి ఉప్పూ నిప్పుగా ఉన్న అమెరికా, ఇరాన్‌ల మధ్య #MostWantedTerrorist సులేమాన్ మృతితో ఒక్కసారిగా భగ్గుమంది. మరోవైపు విదేశాల్లోని తమ సిబ్బందిని రక్షించడానికే ఈ చర్యను చేపట్టినట్టు అమెరికా ప్రకటించుకుంది కూడా. కానీ, ఇరాన్ ఆగ్రహంతో ఊగిపోతోంది.

దీంతో ప్రపంచ దేశాల మధ్య భీకర #WWIII యుద్ధానికి దారి తీస్తుందా అన్న ఆందోళన మొదలైంది. సులేమాని మృతితో మూడో ప్రపంచ యుద్ధానికి పురిగొల్పుతుందేమోనన్న ఆందోళన ప్రపంచ దేశాల్లో కనిపిస్తోంది. ప్రస్తుతం దీనిపై మిడిల్ ఈస్ట్‌లోని కాంగ్రెస్, సోషల్ మీడియాలో పెద్ద చర్చ జరుగుతోంది. ఇరు దేశాల మధ్య వారాల తరబడి తీవ్రతరం అవుతున్న ఈ దాడి ఎక్కడికి దారితీస్తుందోనన్న అనిశ్చితి నెలకొంది. 

సులేమాని హతం.. ప్రతీకారాన్ని పెంచుతుందా?:
జనరల్ సులేమానిని హతమార్చిన అమెరికాపై ఇరాన్ ప్రతీకారం తీర్చుకునే అవకాశం ఉందని చాలామంది విశ్లేషకులు భావిస్తున్నారు. సైనికుల్లో ఒకరిని చంపడమంటే సైనిక సామర్థ్యాలను పరోక్షంగా దెబ్బ కొట్టినట్టే. ఇది ఆ దేశ మిలటరీ పనితీరుకు ముప్పు. ఇరాన్ ప్రతీకారం తీర్చుకోవలసి వస్తుంది. భవిష్యత్తులో అమెరికా మళ్ళీ ఇలాంటి చర్యలు చేయకుండా నిరోధించడానికి ఎదురుదాడి చేయక తప్పదు అని ఇరాన్ భావిస్తే.. తప్పదు. కానీ ఆ ప్రతీకారం ఎంత తీవ్రంగా ఉంటుందో ఊహించడం కష్టమేనని అంటున్నారు.

ఈ విషయంలో ఇరాన్ విజయవంతమైతే.. ఫలితంగా యునైటెడ్ స్టేట్స్ దాని మిత్రదేశాలకు ఖరీదైనవి మారొచ్చు. కానీ పూర్తిగా యుద్ధ తీవ్రతను తగ్గిస్తుందని చెప్పలేం. గత నెల యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఇరాన్ రెండూ తమ ఎదురు దాడులను సరిగ్గా క్రమాంకనం చేయడంలో విఫలం అవుతున్నాయని సూచిస్తున్నాయి.

ఒక మాటలో చెప్పాలంటే.. ఇరుపక్షాలు ఇప్పటికే నియంత్రణను కోల్పోయాయి. ఇది అమెరికా తన బాగ్దాద్ రాయబార  కార్యాలయంపై దాడి చేయాలని లేదా ఇరాన్ తన కుడ్స్ ఫోర్స్ కమాండర్‌ను చంపాలని కోరుకుంటున్నట్లు కాదనే అభిప్రాయాలు వ్యక్తమవుతున్నాయి.

యుద్ధ తీవ్రత అనివార్యమా? 
ఎన్నో ఏళ్ల నుంచి కొనసాగుతున్న అమెరికా, ఇరాన్ దేశాల మధ్య వైరాన్ని నియంత్రించడం మరింత కష్టతరం చేస్తుంది. అమెరికన్ దాడి వెనుక ఉద్దేశాలు కొన్ని సార్లు అస్పష్టంగా ఉన్నాయి. అధికారిక ప్రకటనలు ఇరాన్ దాడులను నిరోధించడం వంటి పరిమిత లక్ష్యాలను వివరించాయి. కానీ సీనియర్ అధికారులు ఇరాన్‌ను విస్తృత ప్రాంతం నుంచి బహిష్కరించడం లేదా ప్రభుత్వాన్ని కూల్చివేయడం వంటి మరిన్ని లక్ష్యాలను కూడా వివరించారు.

అస్తిత్వ ముప్పును ఎదుర్కొంటున్నప్పుడు, ఏ రాష్ట్రానికైనా రెండు ఆప్షన్లు ఉంటాయి. ఆ ముప్పు మూలాన్ని బట్టి చర్చలు జరగాల్సి ఉంటుంది.  అమెరికా నేతృత్వంలోని ఆర్థిక ఆంక్షల నుంచి ఉపశమనం పొందటానికి, ఇరాన్ 2015 లో ఒక ఒప్పందాన్ని తగ్గించాలని నిర్ణయించుకుంది.

అది తన అణు కార్యక్రమంలో ఎక్కువ భాగాన్ని అప్పగించింది. దురాక్రమణ తనిఖీలను అనుమతించింది. కానీ అధ్యక్షుడు ట్రంప్ ఆకస్మిక విధాన మార్పులు చేయడం, అంతర్జాతీయ మద్దతును నిరాకరించడం.. ఒప్పందాల నుంచి వైదొలగడం, అణు ఒప్పందంతో సహా, ఇరాన్ గణన విధానాన్ని మార్చేయవచ్చు.