Freedom Fighters: బ్రిటీష్ పాలకులను తమ పోరాటాలతో తరిమికొట్టిన ప్ర‌ముఖుల్లో కొంద‌రు

ఎందరో వీరుల త్యాగఫలం మనం నేడు అనుభవిస్తున్న స్వాతంత్య్రం. ఎందరో మహాను భావులు వారి ప్రాణాలనుసైతం లెక్కచేయకుండా బ్రిటిష్ వారిపై పోరాడారు. వారిలో పదిహేను మంది ప్రముఖ స్వాతంత్ర సమరయోధుల వివరాలు.

Freedom Fighters: ఎందరో వీరుల త్యాగఫలం మనం నేడు అనుభవిస్తున్న స్వాతంత్య్రం. ఎందరో మహాను భావులు వారి ప్రాణాలనుసైతం లెక్కచేయకుండా బ్రిటిష్ వారిపై పోరాడారు. పెద్దఎత్తున తిరుగుబాట్లు, యుద్ధాలు, ఉద్యమాల నడుమ 1947 ఆగస్టు 15న బ్రిటిష్ పాలన నుంచి భారత దేశానికి విముక్తి కలిగింది. బ్రిటీష్ వారి గుండెల్లో నిద్రపోయి వారిని దేశం నుంచి వెళ్లగొట్టడంలో ఎందరో కీలక భూమిక పోషించారు. భారత్ కు స్వాతంత్ర్యం సిద్ధించి 75ఏళ్లు అవుతున్న సందర్భంగా కేంద్ర ప్రభుత్వం అమృత్ మహోత్సవాన్ని నిర్వహిస్తోంది. ఈ ఆగస్టు 15న ప్రతి ఇంటిపై జాతీయ జెండా ఎగురవేసి, భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం తీసుకురావడంలో కృషిచేసిన వారిని స్మరించుకొనేందుకు ఈ ప్రత్యేక కార్యక్రమాన్ని నిర్వహిస్తున్నారు. ఈ క్రమంలో బ్రిటిష్ పాలకులను దేశం విడిచి వెళ్లేలా వారి గుండెల్లో రైళ్లు పరుగెత్తించిన వారిలో ఎంద‌రో మ‌హానుభావులు ఉన్నారు. వారిలో కొంద‌రు జాబితాను మనం ఓ సారి చూద్దాం.

• సర్దార్ వల్లభాయ్ పటేల్ ..

సర్ధార్ వల్లభాయ్ పటేల్ అసలు పేరు వల్లభాయ్ ఝువేర్ భాయ్ పటేల్. గుజరాత్ రాష్ట్రంలోని నదియా పట్టణంలో 31 అక్టోబర్ 1875లో జన్మించారు. చిన్నతనం నుండి అత్యంత ధైర్యవంతుడు. బార్డోలీ సత్యాగ్రహంలో అతని వీరోచిత కృషికి ‘సర్దార్’ బిరుదును పొందాడు. అతని ధైర్యం, తెగింపు కారణంగా అతను చివరికి ‘భారతదేశపు ఉక్కు మనిషి’గా పేరుపొందాడు. సర్దార్ పటేల్ మొదట న్యాయవాది. కానీ అతను తన వృత్తి నుంచి వైదొలిగి బ్రిటిష్ పాలకులకు వ్యతిరేకంగా భారతదేశానికి ప్రాతినిధ్యం వహించడానికి స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో పాల్గొన్నాడు. అతను స్వాతంత్ర్యం తర్వాత భారతదేశానికి డిప్యూటీ పీఎం అయ్యాడు. యూనియన్ ఇండియాలో రాచరిక రాష్ట్రాలను విలీనం చేయడానికి తనను తాను అంకితం చేసుకున్నాడు. వల్లభాయ్ పటేల్ కు బిస్మార్క్ ఆఫ్ ఇండియా, బలమైన (ఉక్కు) మనిషి, సర్దార్, ఉక్కు మనిషి అని బిరుదులు ఉన్నాయి. వల్లభాయ్ పటేల్ 1950 డిసెంబర్ 15న కన్నుమూశారు. వల్లభాయ్ పటేల్ మరణించిన 41 సంవత్సరాల తర్వాత 1991లో మరణానంతరం దేశ అత్యున్నత పౌర పురస్కారాన్ని కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రకటించింది.

• జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ ..

జవహర్ లాల్ నెహ్రూ 14 నవంబర్ 1889 సంవత్సరంలో ప్రయాగ్‌రాజ్ ప్రాంతంలో జన్మించారు. నెహ్రూ సతీమణి కమలా నెహ్రూ. జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ మోతీలాల్ నెహ్రూ, స్వరూప్ రాణిల ఏకైక కుమారుడు. 1889లో జన్మించారు. నెహ్రూ వాస్తవానికి న్యాయవాది. భారతదేశ స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు. రాజకీయవేత్తగా ప్రసిద్ధి చెందారు. భారతదేశం యొక్క స్వాతంత్ర్యం పట్ల అతనికి మక్కువ, భారతదేశాన్ని బ్రిటిష్ వారి నుండి విముక్తి చేయడానికి మహాత్మా గాంధీ చేసిన ప్రయత్నాల ప్రభావంతో అతను స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో చేరాడు. భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ అధ్యక్షుడయ్యాడు. చివరికి స్వాతంత్ర్యం తర్వాత భారతదేశానికి మొదటి ప్రధానమంత్రి అయ్యాడు. నెహ్రూకు పిల్లలంటే ఎక్కువ ఇష్టం. అందకే అతన్నిచాచా నెహ్రూ అని పిలుస్తారు. నెహ్రూ పుట్టినరోజును ప్రతియేటా బాలల దినోత్సవంగా జరుపుకుంటారు.

• మహాత్మా గాంధీ..

మోహన్‌దాస్ కరంచంద్ గాంధీ 2 అక్టోబర్ 1869లో జన్మించారు. గాంధీ చేసిన మంచి పనులు, స్వాతంత్ర ఉద్యమంలో పోరాడిన తీరుతో “జాతి పితామహుడు”గా కీర్తించబడుతున్నాడు. మహాత్మా గాంధీ అని బిరుదు పొందారు. 13 సంవత్సరాల వయస్సులో కస్తూర్బాను వివాహం చేసుకున్న గాంధీజీ లండన్‌లో న్యాయశాస్త్రం అభ్యసించాడు. ప్రాక్టీస్ కోసం దక్షిణాఫ్రికాకు వెళ్ళాడు. అక్కడ కొంతమంది భారతీయుల పట్ల జాతి వివక్ష, మానవ హక్కుల కోసం పోరాడటానికి అతన్ని ప్రేరేపించింది. తరువాత ఆంగ్లేయుల పాలనలో భారతదేశ స్థితిని చూసిన తర్వాత గాంధీ శాంతి, అహింసా మార్గం ద్వారా స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో పాల్గొన్నారు. ఉప్పుపై పన్ను నుండి ఉపశమనం పొందటానికి “దండి సత్యాగ్రహం” ను చేపట్టారు. బ్రిటిష్ వారికి వ్యతిరేకంగా అనేక అహింసా ఉద్యమాలకు గాంధీజీ నాయకత్వం వహించారు. 1948 జనవరి 30న హత్యకు గుర్యయాడు.

• రామచంద్ర పాండురంగ్ తోపే..

పాండురంగ్ రావ్ తోపే, రుఖ్మాబాయి దంపతులకు తాంతియా తోపే 1814లో జన్మించాడు. 1857లో గొప్ప క్లాసిక్ భారతీయ తిరుగుబాట్లలో ఒకరయ్యాడు. అతను సైనికుల బృందానికి నాయకత్వం వహించి బ్రిటిష్ వారి ఆధిపత్యాన్ని అంతం చేయడానికి తనవంతు పాత్ర పోషించాడు. నానా సాహిబ్ కు అనుచరుడు. అతను జనరల్‌గా పనిచేశాడు. తీవ్రమైన పరిస్థితులలో ఉన్నప్పటికీ తన పోరాటాన్ని కొనసాగించాడు. తాంతియా జనరల్ విండ్‌మ్‌ని కాన్పూర్‌ని విడిచి వెళ్ళేలా చేసాడు. రాణి లక్ష్మిని గ్వాలియర్‌కు తిరిగి నియమించడంలో కీలక భూమిక పోషించాడు. 18 ఏప్రిల్ 1859 సంవత్సరంలో కన్నుమూశారు.

• నానా సాహిబ్..

నానా సాహిబ్ 19 మే 1824, బితూర్ లో జన్మించారు. పూర్తి పేరు ధోండు పంత్, నానా సాహిబ్ 1857 తిరుగుబాటులో కీలక పాత్ర పోషించారు. దీనిలో అతను పెద్ద తిరుగుబాటుల సమూహానికి నాయకత్వం వహించాడు. అతను కాన్పూర్‌లో బ్రిటీష్ దళాలపై దండయాత్ర చేశాడు. సైన్యంలోని ప్రాణాలతో బయటపడటం ద్వారా బ్రిటిష్ శిబిరాన్ని బెదిరించాడు. సాహసోపేతమైన, నిర్భయమైన, నానా సాహిబ్ నైపుణ్యం కలిగిన నిర్వాహకుడు. వేలాది మంది భారతీయ సైనికులను సిద్ధం చేసి తన నాయకత్వంలో ముందుకు నడిపించాడు.

• లాల్ బహుదూర్ శాస్త్రి..

లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి 1904లో యూపీలో జన్మించారు. కాశీ విద్యాపీఠంలో చదువు పూర్తి చేసిన తర్వాత “శాస్త్రి” అనే బిరుదు అందుకున్నారు. చురుకైన స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడిగా పేరుపొందాడు మహాత్మా గాంధీ నేతృత్వంలోని క్విట్ ఇండియా ఉద్యమం, శాసనోల్లంఘన ఉద్యమం, ఉప్పు సత్యాగ్రహ ఉద్యమంలో పాల్గొన్నాడు. చాలా ఏళ్లు జైల్లో కూడా గడిపాడు. స్వాతంత్ర్యం తరువాత, అతను హోం మంత్రి పదవిగా పనిచేశారు. 1964 లో భారతదేశానికి ప్రధాన మంత్రి అయ్యాడు. మహాత్మా గాంధీ కాశీ విద్యాపీఠం (1925), బనారస్ హిందూ విశ్వవిద్యాలయం, హరీష్ చంద్ర పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ కళాశాలలో విద్యనభ్యసించాడు.

• సుభాష్ చంద్రబోస్  ..

నేతాజీ బిరుదుతో ప్రసిద్ధి చెందిన సుభాష్ చంద్రబోస్ 1897లో జానకీనాథ్ బోస్, ప్రభాబతి బోస్ లకు ఒరిస్సాలో జన్మించారు. జలియన్‌వాలా బాగ్ ఊచకోత సుభాష్ చంద్రబోస్ ను తీవ్రంగా కలిచివేసింది. అంతేకాక 1921లో ఇంగ్లండ్ నుండి భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చేలా చేసింది. అతను ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్‌లో చేరాడు. శాసనోల్లంఘన ఉద్యమంలో భాగమయ్యాడు. గాంధీజీ ద్వారా ప్రచారం చేయబడిన అహింసా పద్దతి స్వేచ్ఛతో అతను సంతృప్తి చెందలేదు. అతను సహాయం కోసం జర్మనీకి వెళ్లి చివరికి ఇండియన్ నేషనల్ ఆర్మీ (INA), ఆజాద్ హింద్ ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేశాడు.

• సుఖ్ దేవ్..

1907 సంవత్సరం మే 15న జన్మించిన సుఖ్‌దేవ్ వీర విప్లవకారుడు. హిందుస్థాన్ సోషలిస్ట్ రిపబ్లికన్ అసోసియేషన్‌లో అంతర్భాగ సభ్యుడు. అతను తన సహచరులు భగత్ సింగ్, శివరామ్ రాజ్‌గురుతో సన్నిహితంగా పనిచేశాడు. అతను బ్రిటీష్ అధికారి జాన్ సాండర్స్‌ను చంపడంలో పాల్గొన్నాడని చెప్పబడింది. దురదృష్టవశాత్తు, అతను 24 సంవత్సరాల వయస్సులో భగత్ సింగ్, శివరామ్ రాజ్‌గురుతో పాటు అరెస్టు చేయబడి అమరవీరుడయ్యాడు. సుఖ్ దేవ్ తల్లిదండ్రులు రల్లీ దేవి, రాంలాల్ థాపర్,నేషనల్ కాలేజ్ ఆఫ్ ఆర్ట్స్, నేషనల్ కాలేజ్, లాహోర్ లో విద్యనభ్యసించాడు.

• కున్వర్ సింగ్..

జగదీష్పూర్ లో నవంబర్ 1777లో జన్మించిన కున్వర్ సింగ్ 80 సంవత్సరాల వయస్సులో బీహార్‌లో బ్రిటీష్ వారికి వ్యతిరేకంగా సైనికుల దళానికి నాయకత్వం వహించాడు. తెలివైన, కున్వర్ సింగ్ భయపెట్టే ధైర్యం కారణంగా వీర్ కున్వర్ సింగ్ అని పిలువబడ్డాడు. అతను గెరిల్లా యుద్ధ వ్యూహాలతో బ్రిటిష్ దళాలను లక్ష్యంగా చేసుకున్నాడు. బ్రిటిష్ దళాలను అనేకసార్లు ఓడించాడు. కున్వర్ సింగ్ ధైర్యసాహసాలు, అభిరుచి, గౌరవప్రదమైన ధైర్యసాహసాలకు ఎల్లప్పుడూ గుర్తుండిపోతాడు. కున్వర్ సింగ్ పూర్తి పేరు బాబు వీర్ సింగ్. 1958 ఏప్రిల్ 26న మరణించాడు.

 

• ఝాన్సీ రాణి లక్ష్మీబాయి..

ఝాన్సీ రాణి లక్ష్మీబాయి 1828లో వారణాసిలో మోరోపంత్ తాంబే, భాగీరథి సప్రేలకు జన్మించింది. 1857లో భారతదేశం స్వాతంత్ర్య ఉద్యమం తీవ్రస్థాయిలో జరుగుతున్న సమయంలో ఆమె కీలక సభ్యురాలు. మహిళ అయినప్పటికీ, ఆమె ధైర్యం, నిర్భయ వైఖరిని మూర్తీభవించి, స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో పాల్గొనడానికి వేలాది మంది మహిళలను ప్రేరేపించింది. 1858లో సర్ హుగ్ రోజ్ నేతృత్వంలోని బ్రిటీష్ సైన్యం ఆక్రమించినప్పుడు ఆమె ఝాన్సీ ప్యాలెస్‌ను ధైర్యంగా రక్షించుకుంది. ఝాన్సీ రాణి లక్ష్మీబాయి జీవిత భాగస్వామి రాజా గంగాధర్ రావు నెవల్కర్. వారికి ఝాన్సీ దామోదర్ రావు, ఆనందరావు ఇద్దరు పిల్లలు ఉన్నారు. ఝాన్సీ రాణి లక్ష్మీబాయి పూర్తి పేరు మణికర్ణిక తాంబే.

• బాలగంగాధర్ తిలక్..

బాల గంగాధరతిలక్ 23 జులై 1856లో జన్మించారు. పూర్తి పేరు కేశవ గంగాధర్ తిలక్. ఆయన మారుపేరు లోకమన్య తిలక్. భారతదేశానికి గొప్ప స్వాతంత్ర్య సమరయోధులు. బ్రిటీష్ వారికి వ్యతిరేకంగా ఉధృతమైన నిరసనలో, అతను “స్వరాజ్యం నా జన్మహక్కు” అనే నినాదంతో దేశవ్యాప్తంగా ఉద్యమాన్ని ఉరకలెత్తించాడు. అతను లాల్, బాల్, పాల్ అనే త్రిమూర్తులలో ఒకరిగా బాగా ప్రాచుర్యం పొందాడు. ఆంగ్ల పాలకులను ధిక్కరించడానికి తిలక్ పాఠశాలలను నిర్మించారు. తిరుగుబాటు వార్తాపత్రికలను ప్రచురించారు. ప్రజలు ఆయనను గొప్ప నాయకులలో ఒకరిగా ప్రేమిస్తారు, గౌరవిస్తారు. కాబట్టి ఆయనను లోకమాన్య తిలక్ అని పిలుస్తారు. 1920 ఆగస్టు 1న ముంబై కన్నుమూశారు.

• లాలాలజపతిరాయ్..

లాలాలజపతిరాయ్ 28 జనవరి 1865లో గులాబ్ దేవి, రాధా క్రిషన్ దంపతులకు పంజాబ్‌లో జన్మించారు. అనధికారికంగా పంజాబ్ కేసరి అని పిలువబడ్డారు. లాల్-బాల్-పాల్ త్రయంలో ఒక భాగం. అతను భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ యొక్క అతివాద సభ్యులలో ఒకడు. 1920లో, జలియావాలా బాగ్ ఘటనకు వ్యతిరేకంగా సహాయ నిరాకరణ ఉద్యమం, పంజాబ్ నిరసనకు నాయకత్వం వహించినందున అతను ప్రజాదరణ పొందిన నాయకుడు అయ్యాడు. 17 నవంబర్ 1928లో పాకిస్తాన్ ప్రాంతం లాహోర్ లో సైమన్ కమిషన్ నిరసనలో, బ్రిటీషర్ల క్రూరమైన లాఠీ ఛార్జితో మరణించాడు. రేవారిలోని ప్రభుత్వ కళాశాల విశ్వవిద్యాలయం, ప్రభుత్వ ఉన్నత పాఠశాలలో విద్యనభ్యసించాడు.

• మంగళ్ పాండే ..

మంగళ్ పాండే 19 జూలై 1827లో అభయిరాణి పాండే, దివాకర్ పాండే దంపతులకు బరాక్ పూర్ లో జన్మించాడు. మంగళ్ పాండే తొలితరం స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు. 1857 నాటి గొప్ప తిరుగుబాటును ప్రేరేపించడానికి యువ భారతీయ సైనికులను ప్రేరేపించిన మొదటి తిరుగుబాటుదారులలో అతను కూడా ఉన్నాడు. బ్రిటీష్ ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీకి సైనికుడిగా పనిచేసిన పాండే ఆంగ్ల అధికారులపై కాల్పులు జరపడం ద్వారా మొదటి దాడిని ప్రారంభించాడు. ఇది భారతీయ తిరుగుబాటుకు నాంది.

• వినాయక్ దామోదర్ సావర్కర్..

వినాయక్ దామోదర్ సావర్కర్ 28 మే 1883లో భాగూర్ లో జన్మించాడు. సిటీ లా స్కూల్ (1909), ఫెర్గూసన్ కాలేజ్ (1902–1905)లో, విల్సన్ కాలేజ్, ముంబై, ముంబై యూనివర్సిటీ (MU)లో విద్యనభ్యసించాడు. ఒక ఉద్వేగభరితమైన కార్యకర్త. భారతీయ విప్లవకారుడిగా తన జీవితాన్ని గడిపాడు. అతను అభినవ్ భారత్ సొసైటీ, ఫ్రీ ఇండియా సొసైటీని స్థాపించాడు. ఆయనను స్వాతంత్రవీర్ సావర్కర్ అని పిలిచేవారు. రచయితగా, అతను 1857 నాటి భారత తిరుగుబాటు పోరాటాల గురించి అద్భుతమైన వివరాలను కలిగి ఉన్న ‘ది ఇండియన్ వార్ ఆఫ్ ఇండిపెండెన్స్’ పేరుతో ఒక భాగాన్ని కూడా రాశాడు.

• సి. రాజగోపాలచారి.

1878 డిసెంబర్ 10న తొరపల్లిలో సి.రాజగోపాలాచారి జన్మించారు. వృత్తిరీత్యా న్యాయవాది. 1906లో భారత జాతీయ కాంగ్రెస్‌లో చేరి గౌరవనీయమైన కాంగ్రెస్ ప్రతినిధి అయ్యారు. అతను మహాత్మా గాంధీకి అంకితమైన అనుచరుడు. విప్లవకారుడు పి. వరదరాజులు నాయుడును సమర్థించాడు. లజపతిరాయ్ నేతృత్వంలో జరిగిన సహాయ నిరాకరణ ఉద్యమంలో కూడా చురుకుగా పాల్గొన్నారు. ప్రెసిడెన్సీ కళాశాల (స్వయంప్రతిపత్తి), బెంగళూరు సెంట్రల్ యూనివర్సిటీ (1894), బెంగుళూరు విశ్వవిద్యాలయం ఉన్నత విద్యను అభ్యసించాడు. ప్రభుత్వం రాజగోపాలచారికి భారత రత్న అవార్డు ప్రకటించింది.