Congress Headquarters: 24 అక్బర్ రోడ్ నుంచి 9 కోట్లా రోడ్ వరకు.. 138 ఏళ్లలో కాంగ్రెస్ పార్టీ కార్యాలయం ఎన్నిసార్లు మారింది?
ఆ ఇంటిని కొన్న 30 ఏళ్ల తర్వాత 1930లో మోతీలాల్ నెహ్రూ మరో ఇంటిని నిర్మించారు. మోతీలాల్ నెహ్రూ కుమారుడు జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ కాంగ్రెస్ జాతీయ అధ్యక్షుడిగా ఉన్న సమయం అది. ఆ కొత్తిల్లు పాత ఇంటి పక్కనే ఉండేది
- Published By: 10TV Digital Team ,Published On : December 22, 2023 / 09:25 PM IST
72 మంది సామాజిక కార్యకర్తలు, పాత్రికేయులు, న్యాయవాదులు, నాయకులతో కూడిన బృందం అప్పటి బొంబాయి ఇప్పటి ముంబైలోని గోకుల్‌దాస్ తేజ్‌పాల్ సంస్కృత కళాశాలలో 28 డిసెంబర్ 1985న సమావేశమైనప్పుడు కాంగ్రెస్ ప్రస్థానం ప్రారంభమైంది. ఇది భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ మొదటి సమావేశం. దీనిని పార్టీ వ్యవస్థాపక దినోత్సవంగా జరుపుకుంటుంది. అయితే సభ జరిగిన ప్రదేశం పార్టీ కార్యాలయం కాదు. నిజమైన అర్థంలో, కాంగ్రెస్ పార్టీకి మొదటి శాశ్వత కార్యాలయం అంటే జవహర్ లాల్ నెహ్రూ తండ్రి మోతీలాల్ నెహ్రూ తన స్వంత డబ్బుతో కొనుగోలు చేసిన ఇళ్లు. దానికి ఆనంద్ భవన్ అని పేరు పెట్టారు.
ఆనంద్ భవన్
ఇది 1900 సంవత్సరం.. మాజీ ప్రధాని జవహర్ లాల్ నెహ్రూ వయస్సు అప్పుడు 11 సంవత్సరాలు. అదే సంవత్సరం, మోతీలాల్ నెహ్రూ అలహాబాద్‌లోని 1 చర్చ్ రోడ్‌లో దాదాపు 19 వేల రూపాయలతో చాలా పెద్ద విలాసవంతమైన ఇంటిని కొనుగోలు చేశారు. ఆ ఇంటికి ఆనంద్ భవన్ అని పేరు పెట్టారు. మోతీలాల్ నెహ్రూ కాంగ్రెస్ పార్టీలో పెద్ద నాయకుడు. దీని వల్ల ఆ ఇంటికి కాంగ్రెస్ నాయకుల సందర్శన కూడా పెరిగింది. అయితే అది ఇంటిగానే పరిగణించబడింది. కాంగ్రెస్ పార్టీ కార్యాలయంగా చూసేవారు కాదు.
ఆ ఇంటిని కొన్న 30 ఏళ్ల తర్వాత 1930లో మోతీలాల్ నెహ్రూ మరో ఇంటిని నిర్మించారు. మోతీలాల్ నెహ్రూ కుమారుడు జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ కాంగ్రెస్ జాతీయ అధ్యక్షుడిగా ఉన్న సమయం అది. ఆ కొత్తిల్లు పాత ఇంటి పక్కనే ఉండేది. ఆనంద్ భవన్ అని పేరు పెట్టబడిన పాత ఇంటిని స్వరాజ్ భవన్ గా మార్చారు. నెహ్రూ కుటుంబం నిర్మించిన కొత్త ఇంట్లో నివసించడం ప్రారంభించారు. కానీ జవహర్ లాల్ నెహ్రూ కాంగ్రెస్ అధ్యక్షుడిగా ఉన్నప్పుడు కొత్త ఇంటికి కాంగ్రెస్ నేతల రాకపోకలు పెరిగాయి. ఈ ఇంటికి ఆనంద్ భవన్ అని పేరు పెట్టారు.
ఆనంద్ భవన్ కాంగ్రెస్ కార్యాలయంగా మారింది
మోతీలాల్ నెహ్రూ 1931లో మరణించారు. కొత్త ఇల్లు కాంగ్రెస్ కార్యకలాపాలకు కేంద్రంగా మారింది. స్వాతంత్ర్య ఉద్యమ సమయంలో, ఈ ఆనంద్ భవన్ కాంగ్రెస్ ప్రధాన కార్యాలయంగా కొనసాగింది. కాంగ్రెస్ వర్కింగ్ కమిటీ సమావేశాలన్నీ ఈ సభలోనే జరిగాయి. కాబట్టి జవహర్ లాల్ నెహ్రూ తన భార్య కమలతో ఈ ఆనంద్ భవన్ పై అంతస్తులో నివసించారు. ఇంట్లో తన కూతురు ఇందిరకు ప్రత్యేక గది ఉండగా, మిగిలిన ఇల్లు కాంగ్రెస్ పార్టీకి ఉండేది. భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చే వరకు అంటే 15 ఆగస్టు 1947 వరకు ఆనంద్ భవన్ నెహ్రూ కుటుంబానికి ఇల్లు, కాంగ్రెస్ కార్యాలయంగా ఉంది.
ఢిల్లీలో కాంగ్రెస్ తొలి కార్యాలయం
స్వాతంత్ర్యం తరువాత, కాంగ్రెస్ తన కార్యాలయాన్ని అలహాబాద్ నుంచి ఢిల్లీకి మార్చింది. కాంగ్రెస్ కొత్త ప్రధాన కార్యాలయం 7 జంతర్ మంతర్ రోడ్‌కు మారింది. కాంగ్రెస్ తన కార్యాలయాన్ని అలహాబాద్ నుంచి న్యూఢిల్లీకి మార్చడానికి దాదాపు ఏడు లక్షల రూపాయలు ఖర్చు చేయాల్సి వచ్చింది. 1969లో కాంగ్రెస్ రెండు భాగాలుగా విడిపోయే వరకు జంతర్ మంతర్ రోడ్ కాంగ్రెస్ ప్రధాన కార్యాలయంగా ఉంది.
ఇందిరాగాంధీ ప్రధాని కావడం, వివి గిరి అధ్యక్షుడిగా ఎన్నిక కావడంపై ఇందిరాగాంధీకి, కాంగ్రెస్‌లోని పాత నాయకులకు మధ్య గొడవ జరిగి ఆ పార్టీ రెండుగా చీలిపోయింది. పాత నాయకుల పార్టీ కాంగ్రెస్ (O)గా మారింది. దీని ప్రధాన కార్యాలయం 7 జంతర్ మంతర్‌లో ఉంది. ఇక ఇందిరా గాంధీ తన పార్టీకి కాంగ్రెస్ (R) అని పేరు పెట్టారు. దీనికి పార్టీ కార్యాలయం అవసరం. ఆ తర్వాత ఇందిరా గాంధీ విండ్సర్ ప్లేస్, నెహ్రూ ప్రభుత్వంలో మాజీ మంత్రి, నమ్మకమైన కాంగ్రెస్ నాయకుడు ఎంవీ కృష్ణప్ప ఇంటిని తన పార్టీ కార్యాలయంగా ఉపయోగించడం ప్రారంభించారు.
ఇందిరా గాంధీ కాలంలో కాంగ్రెస్ కార్యాలయం
1971 లో ఇందిరా గాంధీ పార్టీ కార్యాలయాన్ని మార్చారు. అది 5 రాజేంద్ర ప్రసాద్ రోడ్డుకు చేరుకుంది. 1997లో ఎమర్జెన్సీ తర్వాత ఎన్నికలు జరిగి కాంగ్రెస్ పార్టీ మళ్లీ చీలిపోవడంతో, 1978 జనవరిలో ఇందిరాగాంధీ పార్టీ కార్యాలయాన్ని మళ్లీ మార్చారు. అప్పుడు పార్టీ కార్యాలయం కొత్త చిరునామా 24 అక్బర్ రోడ్‌గా మారింది. ఇది లుటియన్స్ ఢిల్లీకి చెందిన టైప్ 7 బంగ్లా. ఇది ఆంధ్రప్రదేశ్ నుంచి అప్పటి రాజ్యసభ ఎంపీ అయిన జీ.వెంకటస్వామి పేరు మీద కేటాయించబడింది.
అయితే, అంతకు ముందు 24 అక్బర్ రోడ్ బంగ్లా భారత వైమానిక దళం చీఫ్ నివాసంగా ఉండేది. ఇంటెలిజెన్స్ బ్యూరోకు చెందిన పొలిటికల్ సర్వైలెన్స్ వింగ్ కార్యాలయంగా కూడా ఉండేది. ఇంతకుముందు, దీనిని బర్మా హౌస్ అని కూడా పిలిచేవారు. అది పండిట్ జవహర్ లాల్ నెహ్రూ పెట్టిన పేరు. ఎందుకంటే భారతదేశంలోని మయన్మార్ రాయబారి డాక్టర్ ఖిన్ కీ తన కుమార్తె ఆంగ్ సాన్ సూకీతో కలిసి ఈ బంగ్లాలో నివసించడానికి వచ్చారు.
ఇందిరా గాంధీ ఈ బంగ్లాను పార్టీ కార్యాలయంగా ఎంచుకున్నారు. ఎందుకంటే దానికి అనుబంధంగా 10 జన్‌పథ్‌లో ఒక బంగ్లా కూడా ఉంది. అది అప్పటి భారత యువజన కాంగ్రెస్ కార్యాలయం. ఈ 10 జనపథ్ తరువాత సోనియా గాంధీ బంగ్లాగా మారింది. ఇది ఇప్పటికీ సోనియా గాంధీకి కేటాయించబడింది. 24 అక్బర్ రోడ్ ఇప్పటికీ కాంగ్రెస్ ప్రధాన కార్యాలయంగా ఉంది. కానీ ఇప్పుడు దాదాపు 45 సంవత్సరాల తర్వాత కాంగ్రెస్ తన ప్రధాన కార్యాలయాన్ని మరోసారి మార్చబోతోంది.
9ఏ కోట్లా రోడ్ హోగాక్ కొత్త కాంగ్రెస్ కార్యాలయం
ఇప్పుడు కాంగ్రెస్ కొత్త కార్యాలయం కొత్త చిరునామా 9ఏ కోట్ల రోడ్ కు మారుతోంది. ఆరు అంతస్తుల భవనానికి ఇందిరా భవన్ అని కాంగ్రెస్ పేరు పెట్టింది. ఇప్పుడు 26 అక్బర్ రోడ్‌లోని కాంగ్రెస్ సేవాదళ్ కార్యాలయం, 5 రైసినా రోడ్‌లోని ఎన్‌ఎస్‌యుఐ కార్యాలయం కూడా ఈ కొత్త ఇందిరా భవన్‌కు మార్చబడతాయి. కాంగ్రెస్ కొత్త కార్యాలయంగా మారనున్న ఈ భవనం కూడా బీజేపీ కార్యాలయం ఉన్న రోడ్డులోనే ఉంది. కానీ బీజేపీ తన ప్రధాన ద్వారం దీన్ దయాళ్ ఉపాధ్యాయ మార్గ్‌లో తెరవాలని నిర్ణయించుకుంది. దాని కారణంగా దాని చిరునామా 6, దీన్ దయాళ్ ఉపాధ్యాయ మార్గ్. కాంగ్రెస్ ప్రధాన ద్వారం కోట్ల రోడ్డులో ఉండాలని నిర్ణయించగా, కాంగ్రెస్ కార్యాలయం చిరునామా 9 కోట్ల రోడ్డుగా మారింది.
