ఉత్తరాఖండ్ లో “సంస్కృతం మాట్లాడే గ్రామాలు”

సంస్కృతం బాషను దేశంలో రెండవ అధికార భాషగా దేశంలో మొదటిసారి 2010లో ఉత్తరాఖండ్ ప్రభుత్వం ప్రకటించిన విషయం తెలిసిందే. సంస్కృతం బాషను ప్రమోట్ చేయాలన్న ఉద్దేశ్యంతో ఇప్పుడు ఆ రాష్ట్రం మరో కీలక నిర్ణయం తీసుకుంది. ఉత్తరాఖండ్‌లో త్వరలో 100శాతం సంస్కృతం మాట్లాడే గ్రామాలు ఉండనున్నాయి.  రాష్ట్రంలోని ప్రతి డెవలప్ మెంట్ బ్లాక్ లో 100% సంస్కృత మాట్లాడే గ్రామం ‘సంస్కృత గ్రామ్’ ఉంటుంది. ఉన్నత విద్యాశాఖ మంత్రి ధన్ సింగ్ రావత్ శ్రీనగర్ అసెంబ్లీ నియోజకవర్గం నుండి మార్చి చివర్లో ఈ పైలట్ ప్రాజెక్టును ప్రారంభించనున్నారు. ప్రస్తుతం ఉత్తరాఖండ్ రాష్ట్రంలో 95 అభివృద్ధి విభాగాలు ఉన్నాయి. 

సంస్కృత భాషా నిపుణులు గ్రామాలను సందర్శించి శిక్షణ ఇస్తారని, ఆరు నెలల వ్యవధిలో భాష మాట్లాడటానికి ప్రజలకు అవగాహన కల్పిస్తారని మంత్రి ధన్ సింగ్ రావత్ చెప్పారు. గ్రామాల పేర్లను సూచించాలని జిల్లా విద్యాశాఖాధికారిని కోరారు. దాని నుండి గ్రామాల ఫైనల్ పేర్లను మంత్రి సెలక్ట్ చేస్తారు. గత సంవత్సరం, 3 వ తరగతి నుండి 8 వ తరగతి వరకు అన్ని ప్రభుత్వ మరియు ప్రైవేట్ పాఠశాలల్లో సంస్కృత భాషను తప్పనిసరి చేయాలని రాష్ట్ర ప్రభుత్వం నిర్ణయించింది. పద్మ అవార్డు గ్రహీత శేఖర్ పాథక్ మాట్లాడుతూ… “భాషను ప్రోత్సహించడానికి ఈ దశ ప్రశంసనీయం, కాని స్థానిక భాషల పట్ల కూడా అదే శ్రద్ధ వహించాలి అని అన్నారు.

సంస్కృతం బాషను దేశంలో రెండవ అధికార భాషగా దేశంలో మొదటిసారి 2010లో ఉత్తరాఖండ్ ప్రభుత్వం ప్రకటించిన విషయం తెలిసిందే. సంస్కృతం బాషను ప్రమోట్ చేయాలన్న ఉద్దేశ్యంతో ఈ నిర్ణయం తీసుకున్న అప్పటి ముఖ్యమంత్రి రమేష్ పోక్రియాల్ చెప్పారు. 2019లో హిమాచల్ ప్రదేశ్ కూడా ఉత్తరాఖండ్ ని ఫాలో అయింది. హిమాచల్ ప్రదేశ్ లో కూడా రెండవ అధికార భాషగా సంస్కృతం ఉంది.

ఉత్తరాఖండ్ రాష్ట్రవ్యాప్తంగా ఉన్న రైల్వే స్టేషన్లలోని మొత్తం ఉర్దు సైన్ బోర్డులను సంస్కృతంతో రీప్లేస్ చేయాలని ఈ ఏడాది జనవరిలో రైల్వే అధికారులు నిర్ణయించారు. రైల్వే స్టేషన్ పేర్లు హిందీ,ఇంగ్లీష్,రాష్ట్రంలోని రెండవ బాషతో ఉండాలన్న రైల్వే మాన్యువల్ లోని ప్రొవిజన్స్ ప్రకారం ఈ నిర్ణయం తీసుకున్నారు.

ప్రస్తుతం, ఉత్తరాఖండ్‌లో హిందీ, కుమావోని, గర్హ్వాలి మరియు జాన్సారీలతో సహా నాలుగు ప్రధాన భాషలు మాట్లాడతారు. అంచనాల ప్రకారం, రాష్ట్ర జనాభాలో 89% మంది… హిందీ (45%), గర్హ్వాలి (23.03%), కుమావోని (19.94%) మరియు జాన్సరి (1.35%) మాట్లాడతారు. ఈ రాష్ట్రంలో మాట్లాడే ఇతర భాషలు ఉర్దూ, పంజాబీ, బెంగాలీ, నేపాలీ, మైథిలి, తారు, జాన్, రాంగ్పో, డార్మియా, బయాంగ్సి, రాజి, చౌడాంగ్సి మరియు రావత్. ప్రధాన ప్రాంతీయ భాషలైన కుమావున్ మరియు గర్హ్వాలిలకు యునెస్కో అంతరించిపోతున్న భాషల హోదాను కూడా ఇచ్చింది.

ఈ సంవత్సరం ప్రారంభంలో హరిద్వార్‌కు చెందిన ఉత్తరాఖండ్ సంస్కృత అకాడమీ 2020 జనవరి 26 నుండి తన ప్రాంగణంలో సంస్కృత భాషను తప్పనిసరి చేసింది. భారతదేశంలో ఏడు గ్రామాలు రోజువారీ వ్యవహారాలలో సంస్కృత భాషను ఉపయోగిస్తాయి. కర్ణాటకలోని బెంగళూరు నుండి 300 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న మత్తూరు గ్రామం అందులో ఒక గ్రామంగా ఉంది.