30 ఏళ్లుగా మహారాష్ట్రలో సంకీర్ణ ప్రభుత్వాలే.. రాజకీయాలు ఎలా మలుపులు తిరిగాయో తెలుసా?

అప్పట్లో కాంగ్రెస్ పార్టీ 75 సీట్లతో అతిపెద్ద పార్టీగా అవతరించగా, ఎన్సీపీ 58 స్థానాలను గెలుచుకుంది.

మహారాష్ట్ర అసెంబ్లీ ఎన్నికలు నవంబర్ 20న జరగనున్న విషయం తెలిసిందే. ఎన్నికల ఫలితాలు నవంబర్ 23న వెలువడుతాయి. మహారాష్ట్రలో ఏ పార్టీకి ఎన్ని సీట్లు వస్తాయన్నది ఎంత ఆసక్తికరంగా ఉంటుందో.. ఏ కూటమికి ఎన్ని సీట్లు వస్తాయన్నదీ అంతే ఆసక్తికరంగా మారుతుంది.

ఆ రాష్ట్రంలో దాదాపు 30 ఏళ్లుగా సింగిల్‌ పార్టీ ఇప్పటివరకు ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేయలేకపోయింది. అంటే 1995 నుంచి ఇప్పటివరకు ఆ రాష్ట్రంలో సంకీర్ణ ప్రభుత్వాలే అధికారంలో ఉంటున్నాయి. సింగిల్‌ పార్టీ ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేయడం గగనంగా మారింది. పొత్తు లేకుండా సర్కారును ఏర్పాటు చేయలేకపోతున్న పార్టీలు ఈ సారి కూడా పొత్తులనే నమ్ముకున్నాయి.

1990లో సింగిల్‌గా ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేసిన కాంగ్రెస్‌
కాంగ్రెస్‌ పార్టీ మహారాష్ట్రలో 1990లో సింగిల్‌గా ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేసింది. పొత్తులు అవసరం లేనంత మెజార్టీ ఆ పార్టీకి వచ్చింది. మహారాష్ట్రలో 1990లో కాంగ్రెస్ పార్టీ 141 సీట్లు గెలుచుకుని ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేసింది. ఆ ఎన్నికల్లో బీజేపీ 42, శివసేన 52 సీట్లు గెలుచుకున్నాయి.

1995 నుంచి ఇప్పటివరకు ఏయే ప్రభుత్వాలు
శివసేనకు 1995 ఎన్నికల్లో 73, బీజేపీకి 65 సీట్లు దక్కాయి. ఆ రెండు పార్టీలు కలిసి ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేశాయి. అప్పటి నుంచి ఇప్పటివరకు మహారాష్ట్రలో సంకీర్ణ ప్రభుత్వాలే ఉన్నాయి. మహారాష్ట్రలో మొట్టమొదటి సంకీర్ణ ప్రభుత్వం ఇది కాదు. అంతకు ముందు 1978లో కాంగ్రెస్ (ఓ), కాంగ్రెస్ (ఇందిర) కలిసి ఎమర్జెన్సీ తర్వాత ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేశాయి.

బాల్ థాకరే స్థాపించిన శివసేన 1972లో ఒక సీటు గెలుచుకోవడం ద్వారా అసెంబ్లీలోకి అరంగేట్రం చేసింది. ఇక 1978 తర్వాత 1980లో ‘ఇందిరా కాంగ్రెస్’ 186 సీట్లు గెలుచుకుని మళ్లీ అధికారంలోకి వచ్చింది. 1995లో శివసేన-బీజేపీ కూటమి అధికారంలోకి రావడంతో 45 మంది కాంగ్రెస్ తిరుగుబాటుదారులు స్వతంత్ర అభ్యర్థులుగా గెలిచి కాషాయ పాలనకు మద్దతు ఇవ్వడంతో ఆ రాష్ట్రంలో కాంగ్రెస్ ఆధిపత్యం ముగిసింది. 1999 అసెంబ్లీ ఎన్నికల వేళ కాంగ్రెస్‌లో చీలిక వచ్చి శరద్ పవార్ నేతృత్వంలోని నేషనలిస్ట్ కాంగ్రెస్ పార్టీ ఏర్పాటైంది.

అప్పట్లో కాంగ్రెస్ పార్టీ 75 సీట్లతో అతిపెద్ద పార్టీగా అవతరించగా, ఎన్సీపీ 58 స్థానాలను గెలుచుకుంది. అధికార శివసేన 69, బీజేపీ 56 స్థానాలు గెలుచుకుని అధికారాన్ని కోల్పోయాయి. కాంగ్రెస్, ఎన్సీపీలు వేర్వేరుగా ఎన్నికల్లో పోటీ చేసినా ప్రభుత్వ ఏర్పాటుకు ఒక్కటయ్యాయి.

ఆ తర్వాత 15 ఏళ్ల పాటు కూటమి పాలించింది. 2014లో నాలుగు పార్టీలు విడివిడిగా పోటీ చేశాయి. ఆ ఎన్నికల్లో బీజేపీకి 122, శివసేనకు 63, కాంగ్రెస్‌కు 42, ఎన్‌సిపికి 41 సీట్లు వచ్చాయి. శివసేన ఏర్పాటైన నెల తర్వాత దేవేంద్ర ఫడ్నవీస్ నేతృత్వంలోని బిజెపి నేతృత్వంలోని ప్రభుత్వంలో చేరింది. 2019 ఎన్నికల్లో బీజేపీ, శివసేన కలిసి పోటీ చేశాయి. బీజేపీ 105, శివసేన 56 స్థానాల్లో గెలుపొందడంతో, కూటమి అధికారాన్ని నిలబెట్టుకోవడానికి సిద్ధంగా ఉన్న సమయంలో ఉద్ధవ్ ఠాక్రే నేతృత్వంలోని శివసేన ముఖ్యమంత్రి పదవి కోసం పట్టుబట్టడంతో ఇరు పార్టీలు విడిపోయాయి.

అజిత్ పవార్ నేతృత్వంలోని ఎన్‌సీపీ వర్గంతో కలిసి శివసేన ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేసింది. సంఖ్యాబలం లేకపోవడంతో అది మూడు రోజుల్లోనే కూలిపోయింది. దీంతో కాంగ్రెస్, ఎన్సీపీతో కలిసి శివసేన మహా వికాస్ అఘాడీ ఏర్పాటు చేసి సంకీర్ణ ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేసింది. 2019 ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్ 44, ఎన్సీపీ 54 సీట్లు గెలుచుకున్నాయి.

ఠాక్రే నేతృత్వంలోని మూడు పార్టీల ప్రభుత్వం జూన్ 2022 వరకు కొనసాగింది. ఆ సమయంలో శివసేన నాయకుడు ఏక్‌నాథ్ షిండే తిరుగుబాటు చేసి ప్రభుత్వాన్ని పడగొట్టారు. షిండే సేనను చీల్చి బీజేపీతో చేతులు కలిపి ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేశారు.

యాదగిరిగుట్ట దేవస్థానం చరిత్రలో కేసీఆర్ చిరస్థాయిగా నిలిచిపోతారు : హీరో సుమన్